انواع مدل ارتباطی مدل ارتباط موثر

هوش کلامی به عنوان یکی از ابعاد هوش شامل توانایی هایی مانند گفتار، شنیدن و درک زبان، استفاده از زبان در برقراری ارتباط با دیگران، تفسیر و ایجاد پیام های کلامی و غیرکلامی و تأثیرگذاری بر دیگران از طریق گفتار و ارتباط است. در این راستا الگوهای ارتباطی در هوش کلامی به شناخت و توسعه مهارت های ارتباطی فرد کمک می کند.

انواع الگوهای ارتباطی با مثال:

1- مدل ارتباط موثر:

این مدل برای بهبود ارتباط کلامی بین افراد استفاده می شود. در این مدل گوش دادن، درک کردن، پاسخگویی و تعامل به عنوان مراحل اصلی ارتباط کلامی در نظر گرفته می شود. به عنوان مثال، یک فرد می تواند کیفیت ارتباط کلامی خود را با گوش دادن دقیق به پیام دیگری، درک معنای آن پیام، پاسخ دادن به آن و تعامل با شخص دیگر بهبود بخشد.
فرض کنید با دوستی صحبت می کنید و می خواهید او را به مهمانی دعوت کنید. برای این کار باید خوب شنیده شوید، متوجه شوید که او در دسترس است یا نه، پاسخ مناسب بدهید و در نهایت با او ارتباط برقرار کنید تا بتوانید او را به مهمانی دعوت کنید. در اینجا استفاده از مدل ارتباط موثر به شما کمک می کند تا با دوست خود به بهترین شکل ممکن ارتباط برقرار کنید.

2- مدل ارتباط بین فردی:

در این مدل رفتار ارتباطی بین دو نفر بررسی می شود. برای بهبود کیفیت ارتباط کلامی بین دو نفر باید عواملی مانند فردیت، تعامل، پیام، محیط و اثربخشی بررسی شود.
فرض کنید در یک محیط کاری هستید و برای تکمیل یک پروژه باید با همکار خود ارتباط برقرار کنید. برای بهبود کیفیت ارتباط کلامی با همکارتان باید به عواملی مانند شخصیت هر فرد، میزان تعامل و هماهنگی، محتوای پیام و محیط کار توجه کنید. این شغل با استفاده از مدل ارتباط بین فردی به شما کمک می کند تا با همکار خود به بهترین شکل ممکن ارتباط برقرار کرده و پروژه را با موفقیت به پایان برسانید.

3- مدل ارتباط غیرکلامی:

در این مدل رفتارهای غیرکلامی مانند حرکات بدن، حرکات چشم، پنهان کاری و صدا در رابطه با دیگران بررسی می شود. توانایی درک و تفسیر این رفتارهای غیرکلامی به فرد کمک می کند تا بهتر بفهمد دیگران از او چه می خواهند و چگونه باید با آنها برخورد کند.
فرض کنید در حال مصاحبه برای یک شغل جدید هستید. در این مصاحبه رفتارهای غیرکلامی شما مانند حرکات بدن، حرکات چشم و صدا نیز می تواند موثر باشد. با استفاده از مدل ارتباط غیرکلامی می توانید از این رفتارهای غیرکلامی به بهترین شکل ممکن برای رسیدن به یک مصاحبه موفق استفاده کنید.

4- الگوی گرامر:

این مدل برای توصیف قواعد گرامری یک زبان استفاده می شود. تسلط بر قواعد گرامر به فرد کمک می کند تا پیام های خود را بهتر بیان کند و پیام های دیگران را بهتر درک کند.
فرض کنید می خواهید یک پیام مهم برای شخص دیگری بنویسید. برای نوشتن پیام باید از قوانین گرامری صحیح استفاده کنید تا پیام شما به درستی منتقل شود. با استفاده از مدل گرامر می توانید از قواعد گرامر به بهترین شکل ممکن استفاده کنید و پیام خود را به درستی بنویسید. به عنوان مثال، پیام شما می تواند چیزی شبیه به این باشد: “لطفا سر ساعت مقرر تشریف بیاورید تا در مورد پروژه جدید صحبت کنیم.” در این پیام، قوانین گرامری به درستی استفاده شده و پیام شما به درستی تحویل داده می شود.

5- مدل ارتباط محتوا:

در این مدل محتوای پیام های کلامی و غیرکلامی در ارتباطات بررسی می شود. برای بهبود کیفیت ارتباط کلامی باید به جنبه های فرآیندی، ارتباطی، شخصیتی و ارسال پیام توجه شود.
فرض کنید در حال بحث در مورد یک کتاب هستید. در این صورت مدل ارتباط محتوایی می تواند به شما کمک کند تا به بهترین شکل ممکن با دیگری ارتباط برقرار کرده و به دقت و صحت بیشتری در درک محتوای کتاب برسید. با استفاده از مدل ارتباط محتوا می توانید به سوالات طرف مقابل پاسخ دهید، نظر خود را با او در میان بگذارید و بر اساس محتوای کتاب به بحث و تبادل نظر بپردازید. همچنین با استفاده از این مدل می توانید به بهترین شکل ممکن با طرف مقابل ارتباط برقرار کرده و محتوای کتاب را به نحو مناسب تفسیر کنید.

6- مدل ارتباط مستقیم و غیر مستقیم:

روش های ارتباط کلامی مستقیم و غیرمستقیم بین افراد در این مدل در نظر گرفته شده است. به عنوان مثال در روش های مستقیم پیام به صورت صریح و مستقیم ارسال می شود در حالی که در روش های غیر مستقیم پیام به صورت ضمنی و غیر مستقیم ارسال می شود.
به عنوان مثال، در ارتباط مستقیم، فرض کنید در حال گفتگو با دوست خود هستید. در این صورت شما مستقیماً با دوست خود در ارتباط هستید و رابطه شما بر اساس آن تماس است. در این نوع ارتباط، کیفیت و صحت ارتباط شما و دوستتان کاملا مشخص است و می توانید به بهترین شکل ممکن با او ارتباط برقرار کنید.

در ارتباط غیرمستقیم، فرض کنید شما و دوستتان در حال گفتگو با یک نفر مشترک هستید. در این صورت ارتباط شما با دوستتان از طریق همین فرد عادی است و نیازی به ارتباط مستقیم با او ندارید. در این نوع ارتباط افراد عادی می توانند به عنوان یک نقطه ارتباطی برای شما و دوستتان عمل کنند و شما می توانید از آن برای ارسال پیام ها و نظرات خود به دوستتان استفاده کنید. مثلا ممکن است شما و دوستتان زیر نظر یک استاد درس بخوانید و از طریق او با هم ارتباط برقرار کنید. در این نوع ارتباط افراد عادی می توانند به عنوان یک نقطه ارتباطی برای شما و دوستتان عمل کنند و شما می توانید از آن برای ارسال پیام ها و نظرات خود به دوستتان استفاده کنید.

7- مدل ارتباط فردی:

در این مدل رفتار ارتباطی فرد با خودش مورد بررسی قرار می گیرد. عواملی مانند خودآگاهی، خود محوری، خودکنترلی و خودتنظیمی باید برای بهبود کیفیت ارتباط کلامی با خود بررسی شود.
به عنوان مثال، فرض کنید در حال گفتگو با یک دوست در مورد یک موضوع شخصی هستید. در این صورت، شما با دوست خود یک به یک ارتباط برقرار می کنید و احساسات، ارزش ها و نیازهای شخصی خود را در طول مکالمه با او در میان می گذارید. در این نوع ارتباط می توانید با دوست خود در مورد مشکلات شخصی صحبت کنید و او را به صورت فردی درک کنید و با احترام به نیازها و ارزش هایش او را بهتر درک کنید. همچنین با استفاده از این مدل می توانید به بهترین شکل ممکن با دوست خود ارتباط برقرار کرده و با او رابطه شخصی و عاطفی برقرار کنید.

با توجه به اینکه ارتباط کلامی و غیرکلامی در تمامی جوامع و اقشار جامعه از اهمیت بالایی برخوردار است، توسعه مهارت های ارتباطی و هوش کلامی برای هر فرد بسیار حیاتی است. به طور کلی با استفاده از الگوهای ارتباطی در هوش کلامی می توان مهارت های ارتباطی خود را ارتقا داد و در برقراری روابط اجتماعی و کاری عملکرد بهتری داشت.